Ở một góc nào đó trong ký ức, trái tim du khách là một Đồng Văn khi kiêu hùng, oai nghiêm, lại có lúc thanh bình, dung dị. Không còn vẻ đơn độc, lạnh lẽo của đá xám, thay vào đó sự ấm áp, no đủ của ruông lúa chín vàng, nương ngô xanh mướt…
Vẫn nhớ cao nguyên đá chiều thu lộng gió, trên nền trời xanh mát, từng đám mây trắng vờn quanh, như trêu đùa với núi rừng. Thấp thoáng xa xa, sắc phục rực rỡ của các bà, các chị cần mẫn làm nương. Đâu đó bóng dáng lũ trẻ bản mặt mũi lấm lem lùa đàn trâu bò ăn cỏ, miệng cười khúc khích. Hạnh phúc đôi khi thật giản đơn, bình dị đến vậy.
Men theo con đường nhỏ dẫn vào bản, từng con đường khúc khuỷu, gồ ghề. Có cảm giác như mỗi bước chân là mỗi nốt nhạc, khi trầm khi bổng khiến cuộc sống vùng cao thi vị vô cùng.
Vào những ngày đông lạnh hay khi nông nhàn, người phụ nữ lại cần mẫn dệt sợi, se lanh. Dưới nóc nhà mái đỏ, trình tường, tiếng khung cửi kẽo kẹt kêu. Dần dà, mang đến những sản phẩm tinh xảo, tuyệt mỹ. Bên bếp lửa, chú mèo lười nhác nằm nép mình sưởi ấm, thi thoảng khẽ cựa mình phá tan bầu không khí tĩnh lặng.
Ngoài những phiên chợ vùng cao độc đáo, sôi động tổ chức vào cuối mỗi tuần, nhìn chung Đồng Văn khá yên tĩnh, thanh bình. Cuộc sống cứ êm đềm, bình dị mà qua đi. Công việc thường ngày sẽ bắt đầu vào lúc tinh mơ sớm và kết thúc vào khi đêm muộn.
Khi mặt trời vẫn còn chưa ló rạng, đồng bào đã cần mẫn thức dậy, nhóm bếp và chuẩn bị bữa ăn sáng , đồ đem theo lúc lên nương làm rẫy. Những tia nắng đầu tiên vừa kịp chạm đất thì cũng là lúc người ta quẩy địu, rảo bước chân lên làm nương rẫy. Đa phần nương cách nhà khá xa nên thường đồng bào thường nghỉ trưa tại đây. Mọi người cùng giúp nhau trong công việc, sẻ chia thức ăn cùng nhau, họ kể cho nhau nghe những câu chuyện vui để dịu bớt mệt mỏi, động viên khi gặp khó khăn cuộc sống.
Màn đêm buông xuống cũng là lúc kết thúc công việc bận rộn của một ngày. Mọi người trong gia đình, quây quần nhau bên mâm cơm thật ấm cúng biết bao. Đôi lúc cao hứng, mọi người thường tụ tập nhau lại, ngân nga những giai điệu quen thuộc, say trong men nồng, hương vị núi rừng.
Đến cao nguyên đá Đồng Văn, hòa mình vào cuộc sống của người dân địa phương nơi đây, cảm tưởng như đang lạc bước vào một thế giới khác. Đó là một cuộc sống mộc mạc, nguyên sơ mà yên bình và thanh thản đến lạ kỳ. Thiên nhiên tươi đẹp, hùng vĩ pha chút luyến lưu bởi vẻ đẹp và cuộc sống sinh hoạt độc đáo của những con người vùng cao thân thiện.
Đừng quên ghé đến Đồng Văn mùa lễ hội hoa tam giác mạch, ghé thăm những buổi chợ phiên buổi sớm và… thưởng thức bữa cơm gia đình ấm áp cùng người dân trong bản. Hẳn sẽ rất thú vị và vô cùng ấn tượng!
