Nếu Hà Giang được ví như bản tình ca da diết, mị hoặc thì Đồng Văn như những nốt nhạc du dương khi cao vút lúc lại trầm lắng. Chẳng thế mà, cao nguyên đá này luôn được coi là điểm nhấn đầy ấn tượng, biểu tượng du lịch Hà Giang. Hành trình khám phá mảnh đất địa đầu cực Bắc Tổ quốc này dù ngắn hay dài, du khách cũng đều không quên lưu lại nơi trấn cổ Đồng Văn, nhà Vương, nơi cung đường Mã Pí Lèng hiểm trở… khám phá vô vàn điều thú vị trong sinh hoạt, văn hóa truyền thống cổ xưa.
Cách trung tâm thành phố Hà Giang chừng 150 km về phía Bắc, Đồng Văn gợi ấn tượng đặc biệt về một mảnh đất núi cao hùng vĩ, không khí trong lành, con người thân thiện, hòa đồng.
Đã từng nghe nói rằng Đồng Văn có vô số danh thắng, điểm tham quan nổi tiếng! Đó là cột cờ Lũng Cú linh thiêng, in đậm dấu tích lịch sử, nơi có lá cờ đỏ tung bay phấp phới. Giữa cao muôn trùng, dấy lên niềm kiêu hãnh, tự hào quốc gia, dân tộc Việt. Từ trên đỉnh cao, hướng tầm mắt xuống dưới để chiêm ngưỡng hai hồ nước trong xanh,mát lành hệt như bức tranh “thủy mặc” mà tạo hóa ban tặng nơi đây. Xa xa là dòng sông Nho Quế hiền hòa, mang nguồn nước mát nuôi sống thế hệ đồng bào.
Từng thuở ruộng bậc thang vàng óng xen giữa màu xanh xám của đá núi tạo nên nét đẹp bình dị, thân quen. Ruộng bậc thang uốn lượn theo triền núi hệt như dải lụa vắt ngang, tạo nên nét đẹp hoang dã pha chút mơ màng…Những nương ngô xanh mởn, mang màu sự sống, làm phong phú cho bức tranh cảnh sắc Đồng Văn.
Chưa nói đến những danh thắng nổi tiếng cả trăm ngàn năm, nội thân thiên nhiên Đồng Văn đã mang đến những nét hấp dẫn mê hồn. Đặt chân đến Đồng Văn buổi sớm, khi cỏ cây vẫn còn ngậm sương mai, mây núi vờn quanh, sà xuống mặt đường tạo nên bầu không khí mờ ảo, hệt như chốn bồng lai tiên cảnh. Bất giác cảm thấy tâm hồn phấn chấn lạ, tươi vui lạ kỳ.
Bước chân người lữ khách chợt dừng nơi thung lũng Sà Phìn, đôi hàng thông cao vút dẫn lối vào dinh thự họ Vương. Choáng ngợp trước mắt bởi lối kiến trúc độc đáo với những nét lượn, đường cong được chạm trổ tinh xảo. Không chỉ là một công trình đặc sắc, mà còn là pháo đài pháo phòng thủ kiên cố.
Và tất nhiên không thể bỏ qua khu phố cổ Đồng Văn cổ kính, đầy hoa lệ có niên đại gần trăm năm. Đặc trưng là kiến trúc đồng bào vùng cao với những mái ngói đông dương, nhà trình tường chắc chắn… Ban ngày, khu phố cổ sầm uất hoạt động giao thương, khi màn đêm buông xuống lại bình dị, yên lành với những chiếc đèn lồng nhỏ xinh.
Vẫn còn nhiều, rất nhiều những điều bí mật ẩn giấu nơi cao nguyên đá mênh mông đang chờ bạn khám phá: lễ hội hoa tam giác mạch độc đáo, thức ẩm thực phong phú, sinh hoạt thường nhật…
