Tự bao đời, cao nguyên đá Đồng Văn vẫn luôn ẩn chứa bao điều thú vị, bất ngờ! Mảnh đất với những dãy núi kiêu hùng, thiên nhiên cảnh sắc hoàn mỹ, nơi có những món ăn ngon, con người thân thiện và nền văn hóa độc đáo… Sự tài hoa, sức sáng tạo của cộng đồng còn được bộc lộ qua thiết kế, kiến trúc những ngôi nhà trình tường Mông.
Đồng Văn (Hà Giang) dường như vẫn vẹn nguyên nét đẹp cổ xưa ẩn chứa những bên trong những phong tục, tập quán, nét đẹp văn hóa truyền thống!
Tìm hiểu về ngôi nhà trình tường người Mông không chỉ giúp ta thêm hiểu về một nền kiến trúc độc đáo mà còn biết thêm về thiên nhiên, cuộc sống con người nơi đây. Trong điều kiện lạnh giá, khắc nghiệt núi cao, ngôi nhà trình tường được coi là giải pháp nhằm dung hòa thiên nhiên, khí hậu nơi đây. Ưu điểm lớn của kiểu nhà trình tường Mông là mát mẻ về mùa hè nhưng lại ấm áp vào mùa đông. Theo năm tháng, những ngôi nhà này cũng dần được thay đổi cho phù hợp với sinh hoạt, lao động sản xuất thường ngày nhưng vẫn giữ được những nét đặc trưng truyền thống.
Cùng với lịch sử lâu đời của thiên nhiên, tạo hóa nơi cao nguyên đá Đồng Văn, chân những dãy núi là những bản làng mang nét đẹp cổ kính, phảng phất nỗi u hoài. Đó là những ngôi nhà cổ trải qua 4 thế hệ đằng đẵng nhưng vẫn sừng sững, hiên ngang giữa đất trời bao la nơi cực Bắc tổ quốc.
Nhà trình tường theo cách giải thích của đồng bào là nhà có tường được làm bằng đất, kết dính với nhau bằng cách nện chặt cùng những loại dây rừng có sẵn. Nhà được xây dựng từ những nguyên vật liệu sẵn có, cộng thêm sự góp sức của cộng đồng, xóm làng. Điều đó thể hiện tính gắn kết cộng đồng, làng bản rất cao.
Thêm phần độc đáo trong cấu trúc nhà trình tường Mông là tất cả các ngôi nhà đều được xếp đá xung quanh, vô cùng chắc chắn và độc đáo. Lớp tường rào đá cao quanh nhà không chỉ giúp khu biệt, hình thành nên hình hài ngôi nhà mà còn có tác dụng bảo vệ ngôi nhà tránh thú dữ, của cải trong gia đình.
Nhà trình tường là nơi ấn tượng, điểm dừng chân tiếp theo sau khi đi hết bao la đất trời từ Quản Bạ, Yên Minh, Mèo Vạc, Đồng Văn,.. có chút thư thái trong tâm hồn, cảm nhận ấm áp, chan hòa tình người. Trải qua bao đời, lớp lớp thế hệ đồng bào vẫn quần cư bên nhau mà sinh sống, cùng lưu giữ nét văn hóa truyền thống dân tộc và cùng chinh phục, vươn lên mọi khó khăn trở mình rực rỡ, phát triển như ngày nay.
Chiêm ngưỡng một Đồng Văn đẹp mơ màng trong sương sớm, thơ mộng bên dòng sông Nho Quế, uốn lượn nơi cung đường Mã Pí Lèng, hoài niệm trấn Phố Cổ, độc đáo nơi những ngôi nhà trình tường Mông…hay rộn ràng, sôi động mùa lễ hội hoa tam giác mạch!
