Phố cổ Đồng Văn với vỏn vẹn vài chục nóc nhà, yên bình nằm xếp vào nhau giữa thung lũng của cao nguyên núi đá. Những ngôi nhà này đều có lịch sử không dưới trăm năm, mang lối kiến trúc ấn tượng, độc đáo. Ban đầu, nơi đây chỉ có vài gia đình người Tày và người Hoa sinh sống, dần dần có thêm nhiều cư dân địa phương khác tìm đến, định cư và phát triển kinh tế.
Một góc phố cổ Đồng Văn...
Phố cổ Đồng Văn mê đắm du khách bởi vẻ đẹp cổ độc đáo, bởi nét chân thành mến khách người dân. Thứ họ trao đi là tình cảm ấy áp, đối với nhau bằng tình cảm thật chứ không vì vụ lợi hay những ngôn từ hoa mỹ, xáo rỗng. Nội thân khu phố được ví như chứng tích lịch sử từ nhiều năm, từ thời Pháp thuộc đã có và duy trì đến ngày nay.
Về tổng thể, phố cổ Đồng Văn mang đậm trong mình nét kiến trúc cổ, với những ngôi nhà hai tầng mái ngói âm dương, những chiếc đèn lồng đỏ treo cao tít trêm mỗi nóc nhà. Đặc biệt, nơi khu chợ Đồng Văn, còn có sự xuất hiện của những ngôi nhà cổ kiểu ống hệt như khu phố cổ Hà Nội.
...sự xuất hiện của những ngôi nhà cổ kiểu ống hệt như khu phố cổ Hà Nội.
Bức tranh phố cổ được thể hiện trên nhiều gam màu, thay đổi theo thời gian trong một ngày. Vào buổi sáng, bức tranh độc đáo ấy được pha trộn tài tình bởi gam màu vàng ấm áp của nắng vùng cao nguyên và màu xám của những ngôi nhà cổ. Pha trộn vào đó là sắc màu rực rỡ trong trang phục của những cô gái Mông, Tày, Nùng...hợp với âm thanh náo nhiệt, vui đùa của trẻ nhỏ, những đôi trai gái. Ánh mặt trời dần tắt, nhường chỗ cho màu đen huyền bí, bao trùm lên khu phố là sự bình yên, thanh bình đến lạ kỳ. Đâu đó là những đốm ánh sáng nhỏ từ đèn lồng , hệt như những vì sao đêm lấp lánh nơi rẻo cao. Văng vẳng đâu đây, vọng lại tiếng khèn môi réo rắt của những chàng trai Mông, gọi bạn tình.
Đẹp và ấn tượng đến vậy quả cũng đáng để du khách vượt cả 145km đường đèo khúc khuỷu từ thành phố Hà Giang đến phố cổ Đồng Văn. Sẽ thật lãng phí nếu bạn lỡ mất cơ hội chiêm ngưỡng, khám phá một khía cạnh đa dạng sắc màu khác nơi cao nguyên đá – Phố cổ Đồng Văn.
Khu phố cổ dường như thay sắc hoàn toàn vào mỗi phiên chợ chủ nhật hàng tuần. Tấp nập, sôi động, khẩn trương, đa sắc màu... thu hút đông đảo đồng bào vùng lân cận kéo đến. Người mua, kẻ bán, người gặp gỡ trao đổi, tấp nập rộn ràng. Đủ loại mặt hàng được bày bán, nào là: những ngọn rau xanh mướt, những thức thịt, cá tươi ngon, vô số các loại vật dụng thiết yếu cho cuộc sống đời thường. Không nhất thiết phải mua bằng tiền, họ có thể trao đổi bằng những vật ngang giá, thậm chí cho nhau mớ rau, tấm bánh... cảm giác chân thành, ấm áp làm sao!
Phố cổ Đồng Văn cùng với phố cổ Hội An, phố cổ Hà Nội là 3 khu phố cổ nổi tiếng bậc nhất Việt Nam. Mỗi năm, nơi đây hút cả trăm triệu lượt khách ghé đến! Du khách thích ghé đến phố cổ Đồng Văn phần vì tò mò, phần vì cảnh sắc tuyệt mỹ, đặc trưng nơi đây. Chưa hết, nếu có dịp ghé đến Đồng Văn vào đúng dịp lễ hội hoa tam giác mạch ( tháng 10, 11,12) bạn còn được đắm mình trong thảm hoa rực rỡ, trò chơi độc đáo, cùng những sản vật hấp dẫn đậm yếu tố vùng miền!
